این کتیبه سالم شد / یادگاری نویسی بر آثار تاریخی؛ تهدیدی علیه حافظه جمعی ایرانیان است

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، تصویری از یکی از سنگ نگاره اشکفت سلمان که در ارتفاع سه متری فضای داخلی نیایشگاه تاریشا در ایذه واقع شده است، در فضای مجازی منتشر شده که نشان می دهد، این کتیبه، مورد هجوم یادگاری نویسان واقع شده است.

پیگیری های خبرنگار رکنا از اداره کل میراث فرهنگی استان خوزستان نشان می دهد که این تصویر قدیمی و مربوط به سال 1385 است و در حال حاضر، این کتیبه، بدون هیچ آسیبی، در معرض دید گردشگران قرار دارد.

تخریب عمدی یا ناآگاهانه آثار تاریخی، که از آن با عنوان «وندالیسم میراث فرهنگی» یاد می‌شود، یکی از چالش‌های جدی در حوزه حفاظت از آثار باستانی و تاریخی کشور به شمار می‌رود. این پدیده نه تنها به تخریب کالبد بناها منجر می‌شود، بلکه هویت فرهنگی و حافظه تاریخی جامعه را نیز نشانه می‌گیرد.

مواردی چون نوشتن یادگاری بر روی دیوار بناهای باستانی، کَندن سنگ‌نوشته‌ها، تخریب نقش‌برجسته‌ها و حتی سرقت اشیای تاریخی، نمونه‌هایی آشکار از وندالیسم هستند. کارشناسان هشدار می‌دهند که بازسازی چنین خسارت‌هایی گاه غیرممکن است و هر خط یا ضربه می‌تواند بخشی از تاریخ هزارساله را برای همیشه نابود کند.

یک کارشناس مرمت آثار تاریخی در گفت‌وگو با رکنا اظهار کرد: «وندالیسم در حوزه میراث فرهنگی خسارتی است که اغلب جبران‌ناپذیر است. وقتی فردی روی یک کتیبه یا نقش‌برجسته خط می‌کشد، در واقع بخشی از تاریخ و فرهنگ مشترک بشر را از میان می‌برد و پاک کردن آثار این تخریب ها، زمان بر، هزینه بر و دشوار است.»

قوانین موجود مجازات‌هایی را برای تخریب میراث فرهنگی در نظر گرفته‌اند، اما بنا به گفته کارشناسان، بازدارندگی این قوانین کافی نیست و لازم است در کنار آن، آموزش عمومی و افزایش آگاهی جامعه نسبت به ارزش آثار تاریخی جدی گرفته شود.

کارشناسان همچنین تأکید دارند که حفاظت از آثار تاریخی تنها وظیفه نهادهای دولتی نیست، بلکه همه شهروندان باید خود را در برابر میراث گذشتگان مسئول بدانند. چراکه وندالیسم در حوزه میراث فرهنگی، زخمی است که بر پیکر تاریخ یک ملت وارد می‌شود و هیچ مرهمی برای آن وجود ندارد.