تحریم با بانکداری دیجیتال چه می‌کند؟

به گزارش اقتصاد خبر، تحریم‌ها به‌عنوان ابزاری برای مختل کردن نظام اقتصادی در کشورها به کار می‌روند. این ابزار در حوزه پرداخت‌های بانکی، تبادلات مالی و زیرساخت‌های بانکداری دیجیتال هم اثراتی به همراه داشته است.

فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار در جلد دهم، شمار 35 خود به مقوله تاثیر تحریم‌ها بر پرداخت و بانکداری دیجیتال پرداخته و توضیح داده که این بخش‌ها چطور متاثر می‌شوند.

اقتصاد جهان در دنیای امروز، بر پایه تبادلات دیجیتال و پرداخت‌های آنی پیش می‌رود، به همین دلیل تحریم‌ها محدود به نفت و کالا نیست؛ بلکه به قلب سیستم مالی یعنی «پرداخت» و «بانکداری دیجیتال» هم راه پیدا کرده است.

قطع دسترسی به سامانه‌هایی مانند سوئیفت (SWIFT)، بستن مسیرهای پرداخت بین‌المللی و محدود کردن فین‌تک‌ها باعث شده کشورهای تحریمی با چالش‌هایی نه تنها در زمینه اقتصاد کلان بلکه در زندگی روزمره مردم مواجه شوند.

سوئیفت چیست؟

یکی از مهم‌ترین سلاح‌های مالی غرب برای تحریم در حوزه بانکی، حذف کشورها از شبکه بین‌المللی «سوئیفت» است. این سیستم بیش از 11 هزار بانک و موسسه مالی را در سرتاسر جهان به هم متصل می‌کند. خروج از آن می‌تواند به معنای قطع ارتباط با اقتصاد جهانی باشد.

اثرات عدم دسترسی به سوئیفت را می‌توان به این شکل خلاصه کرد:

• • انتقال پول بین‌المللی با مشکل مواجه می‌شود

• • بانک‌ها نمی‌توانند با موسسه‌های مالی خارجی به راحتی همکاری کنند

• • پرداخت‌های آنلاین بین‌المللی و تجارت الکترونیک با محدودیت شدید روبه‌رو می‌شود

فشار تحریم به پرداخت دیجیتال و فین‌تک

تحریم‌ها فقط بانک‌های سنتی را هدف نگرفته‌اند؛ شرکت‌های فین‌تک (فناوری مالی) و پرداخت آنلاین هم جزو قربانیان هستند. در واقع آن‌ها هم تحت فشار قرار می‌گیرند.

شرکت‌های پرداخت جهانی مانند پی‌پل (PayPal)، مستر کارت (Mastercard) و بسیاری از دیگر شرکت‌های فعال در این زمینه، خدمات خود را در کشورهای تحریم‌شده متوقف کرده‌اند.

به دنبال این جریان، کسب‌وکارها و استارتاپ‌های داخلی راه‌اندازی شده‌اند اما در زمینه جذب سرمایه و همکاری‌های بین‌المللی برای توسعه، با مشکلاتی مواجه هستند.

بانکداری دیجیتال؛ خلق فرصت از دل بحران

بسیاری از کشورها پس از تحریم، سیستم‌های داخلی خود را توسعه می‌دهند. برای مثال در ایران، سامانه‌های شتاب، شاپرک و سپام گسترش داده شده‌اند تا مصرف‌کنندگان و مشتریان داخلی بتوانند بدون نیاز به شرکت‌های خارجی، کارشان را پیش ببرند.

در روسیه هم سیستم اس‌پی‌اف‌اس (SPFS) جایگزین سوئیفت شده و کارت پرداخت داخلی میر (MIR) هم راه‌اندازی شده که در پاسخ به تحریم‌ها بوده است.

چین هم در همکاری با روسیه، سیستم پرداخت CIPS را تقویت کرده است.

این سیستم‌ها ارتباط بین‌المللی مانند سوئیفت و همتایان بین‌المللی خود را ندارند اما به هر حال توانسته‌اند تا حدی اقتصاد داخلی را سر پا نگه دارند و البته وابستگی به غرب را هم کاهش دهند.

آینده پرداخت در عصر تحریم

اقتصاد دیجیتال در عصر تحریم به زیرساخت‌هایی نیاز دارد تا جلوی آسیب‌پذیری خود را بگیرد. آینده پرداخت جهانی در عصر تحریم می‌تواند به چند قطب تقسیم شود:

1. 1. سیستم‌های غربی مثل سوئیفت و مسترکارت

1. 1. شبکه‌های شرقی مانند CIPS چین و MIR روسیه

1. 1. سیستم‌های بلاکچینی و رمزارزی که تازه در حال شکل‌گیری هستند

واقعیت اینجاست که تحریم‌ها جریان پول را کند نکرده‌اند اما مسیرش را تغییر داده‌اند. تحریم‌های مالی نشان داده‌اند که کشورها یاد گرفته‌اند راه‌های جدیدی برای انتقال پول بسازند؛ از سیستم‌های پرداخت بومی گرفته تا رمزارزها. به هر حال، قطع ارتباط با نظام مالی جهانی می‌تواند مانعی بزرگ برای رشد، سرمایه‌گذاری و تجارت بین‌المللی باشد و کشورها تلاش می‌کنند از مسیر نوآوری و خلق فرصت‌های تازه، از فرصت‌های مالی برخوردار باشند و ارتباط مالی‌شان را با جهان حفظ کنند.