پایان تب سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی با اقتصاد جهان چه می‌کند؟

به گزارش اکوایران، تب هوش مصنوعی بالا گرفته و بسیاری از سرمایه‌گذاران به امید رشد در آینده، به این بازار روی آورده‌اند تا از سود آن بی‌بهره نمانند.

نشریه اکونومیست در گزارشی توضیح داده که در سال ۲۰۲۵، شرکت‌های بزرگ فناوری آمریکا حدود ۴۰۰ میلیارد دلار برای ساخت زیرساخت‌های اجرای مدل‌های هوش مصنوعی هزینه خواهند کرد.

تحلیل‌ها پیش‌بینی می‌کنند که تا سال ۲۰۲۸، بیش از ۳ تریلیون دلار برای ساخت دیتاسنترها در جهان صرف شود. اما پرسش کلیدی این است: اگر این سرمایه‌گذاری عظیم بازدهی مورد انتظار را نداشته باشد چه می‌شود؟

چرا حباب هوش مصنوعی محتمل است؟

شرکت‌هایی مانند اوپن‌اِی‌آی یا OpenAI  و آنتروپیک یا Anthropic هر چند ماه میلیاردها دلار جذب سرمایه می‌کنند. سرمایه‌گذاران در پی دستیابی به AGI (هوش عمومی مصنوعی) هستند که شاید اصلاً تا دهه‌ها محقق نشود.

شرکت‌ها برای رقابت، مجبور به هزینه‌های سنگین در خرید سرورها، چیپ‌های پیشرفته و برق هستند. این وضعیت یادآور تب دات‌کام و تب راه‌آهن قرن ۱۹ است که با سقوط شدید همراه شد.

1.  در بهترین سناریو، AGI می‌تواند رشد اقتصادی ۲0 درصدی در سال ایجاد کند.
2.  در بدترین حالت، بیش از نیمی از این هزینه‌ها روی سرورهایی خواهد بود که ظرف چند سال از رده خارج می‌شوند.

 دارایی‌هایی با عمر کوتاه و ریسک بالا

برخلاف زیرساخت‌های ماندگاری مثل خطوط ریلی یا فیبر نوری، بخش عمده سرمایه‌گذاری فعلی در تراشه‌ها یا چیپ‌ها و سرورهایی است که عمر مفید کوتاه و استهلاک سریع دارند. اگر تب هوش مصنوعی فروکش کند:

• بسیاری از استارتاپ‌ها ورشکست می‌شوند.
• دیتاسنترهای نیمه‌کاره رها می‌شوند.
• شرکت‌های تأمین برق که برای افزایش ظرفیت وام گرفته‌اند، به مرز ورشکستگی می‌رسند.

همه این‌ها نشان می‌دهد که تا چه اندازه، بحران می‌تواند جدی و قابل تامل باشد.

 تأثیر سقوط احتمالی بر اقتصاد آمریکا

برآوردها نشان می‌دهد ۴0 درصد از رشد تولید ناخالص داخلی آمریکا در سال گذشته ناشی از تب هوش مصنوعی بوده است. کاهش سرمایه‌گذاری در این بخش می‌تواند رشد اقتصادی را به شدت کاهش دهد.

افت قیمت سهام غول‌های هوش مصنوعی، ثروت خانوارهای مرفه را کاهش می‌دهد و باعث افت مصرف می‌شود. از آنجا که در سال‌های اخیر مصرف ثروتمندان موتور رشد اقتصاد آمریکا بوده، این کاهش می‌تواند موجی از رکود ایجاد کند.

 آیا سقوط هوش مصنوعی، بحران مالی می‌آورد؟

احتمالاً نه. زیرا:

1. بسیاری از سرمایه‌گذاری‌ها از سود انباشته شرکت‌های بزرگ تکنولوژی تأمین شده‌اند، نه وام‌های بانکی.
2. استارتاپ‌های AI اغلب از صندوق‌های ثروت ملی و سرمایه‌گذاری جسورانه بودجه می‌گیرند، نه از سپرده‌های عمومی.

با این حال، اگر شرکت‌های بدهکارتر (مانند برخی شرکت‌های برق) برای تأمین انرژی دیتاسنترها بیش‌ازحد وام بگیرند، خطر بحران موضعی وجود دارد.

سناریوهای محتمل از این قرار است:

• موفقیت کامل AGI که با رشد انفجاری اقتصاد جهانی همراه خواهد بود اما فقط معدودی از شرکت‌ها سود خواهند برد.
• رشد آهسته و تدریجی که با کاهش سرعت سرمایه‌گذاری همراه می‌شود و استارتاپ‌های کوچک‌تر به فرصت برای رقابت دست پیدا می‌کنند.
• شکست نسبی فناوری هم با سقوط قیمت سهام و ورشکستگی برخی شرکت‌ها همراه است که شبیه به ترکیدن حباب دات‌کام خواهد بود.

درس‌هایی در این زمینه در تاریخ وجود دارد:

• تب دات‌کام (۲۰۰۰): قیمت‌ها سقوط کرد، اما زیرساخت فیبر نوری باقی ماند.
• تب راه‌آهن بریتانیا (۱۸۶۰): سقوط منجر به بحران بانکی و بیکاری شد.

نتیجه این است که اگر دارایی‌ها ماندگار باشند، سقوط آسیب کمتری دارد، اما دارایی‌های هوش مصنوعی ماندگار نیستند.